Chào mừng bạn đến với forum.minhha.vn, Nơi chia xẻ những thông tin bổ ích
Đăng ký  hoặc  Đăng nhập

Bossa Nova thầm buôn khi điệu Samba biết buồn

Âm nhạc

Bossa Nova thầm buôn khi điệu Samba biết buồn

Gửi bàigửi bởi Admin » Tháng tám 13, 2013, 8:14 am

Bossa Nova thầm buôn khi điệu Samba biết buồn



Brazil nổi tiếng là xứ sở của các cầu thủ bóng đá chân vàng, của các mùa lễ hội hoá trang carnaval. Brazil còn nổi tiếng là một trong những vành nôi âm nhạc quan trọng hàng đầu trên thế giới : nơi chào đời của vũ điệu nóng bỏng samba, chốn khai sinh dòng nhạc thắm nồng bossa nova.

Phiên bản Desafinado 2013


Nếu như điệu samba đã hình thành tại các khu phố nghèo của Rio de Janeiro vào đầu thế kỷ XX, bản samba đầu tiên (mang tựa đề Pelo Telefone) được ca sĩ Donga ghi âm vào năm 1916, thì dòng nhạc bossa nova ra đời muộn hơn, chính thức là vào năm 1958.

Vào thời đó, ba tác giả cùng hợp tác ghi âm đĩa hát đề tựa Chega de Saudade (Hoài niệm đã qua), trong đó có nhà thơ Vinicius de Moraes, nhà soạn nhạc Antonio Carlos Jobim và ca sĩ João Gilberto. Các bài bossa nổi tiếng nhất đều do họ sáng tác.

Tập nhạc gồm tổng cộng 12 ca khúc, ngoài bài hát mở đầu cùng tên, Chega de Saudade từng được dịch sang tiếng Anh thành bài No More Blues, album này còn có bản nhạc nổi tiếng Desafinado (tạm dịch là Cung đàn lệch điệu). Tuy ca khúc ghi âm rất ngắn, vỏn vẹn chưa đầy hai phút (nói chính xác là 1'58), nhưng bản nhạc Desafinado cùng với bài Manhã de Carnaval (Bình minh ngày lễ hội) đã giúp phổ biến dòng nhạc bossa nova của Brazil trên toàn thế giới.



Thật vậy, bản Manhã de Carnaval do được chọn làm ca khúc chủ đề của bộ phim bộ phim Orfeu Negro trở nên vô cùng nổi tiếng sau khi tác phẩm điện ảnh này đoạt Cành cọ vàng tại liên hoan Cannes năm 1959, rồi sau đó là hai giải Quả cầu vàng và Oscar năm 1960, dành cho phim tiếng nước ngoài hay nhất. Còn nhạc phẩm Desafinado thì ngay từ đầu đã được các nghệ sĩ nhạc jazz đưa vào répertoire (tủ nhạc) của họ, nhờ giai điệu nhẹ nhàng sâu lắng này mà làm giàu thêm vốn liếng biểu diễn.

Bài Desafinado do hai nhạc sĩ Antonio Carlos Jobim (tên gọi thân mật là Tom Jobim) và Newton Mendonça. Hai người quen nhau từ năm 1953, và thường xuyên biểu diễn nhạc jazz trong các quán nhạc ở Rio de Janeiro. Tay đàn Newton Mendonça mắc chứng rối loạn nhịp tim, cách chơi ghi ta của ông đôi khi lệch nhịp nhưng nghe rất lạ tai khác thường.

Từ đó mới nảy sinh ý tưởng của bài hát Desafinado : Âm nhạc cũng như Tình yêu đi ngược lại khuôn thước, động lực sáng tác cũng như nhịp đập con tim bất chấp lý trí, diễn đạt trọn vẹn xúc cảm tuyệt vời, chứ không cần phải giải thích bằng lời. Diễn đạt chân thật từ đáy tim, buộc khuôn thước phải di dời, là điều mà hai tác giả Antonio Carlos Jobim và Newton Mendonça muốn vươn tới.



Từ đầu những năm 1960, bài Desafinado đi vòng quanh thế giới, Nhưng nhạc sĩ Newton Mendonça không còn nữa để chứng kiến tận mắt sự thành công của một sáng tác để đời : ông đột ngột ra đi vào năm 1960, lúc ông mới 33 tuổi, sau hai lần lên cơn đau tim. Bản Desafinado nổi tiếng trước hết là nhờ vào phiên bản song tấu không lời của hai nghệ sĩ nhạc jazz bậc thầy : tay kèn saxo tenor Stan Getz và tay đàn ghi ta Charlie Bird (chứ không phải là tay kèn saxo alto Charlie ''Birdy'' Parker).

Bản nhạc cũng hai lần được chuyển dịch sang tiếng Anh. Lời đầu tiên gần sát với nguyên tác là của nhạc sĩ người Mỹ Jon Hendricks, lời thứ nhì thoát ý hơn là của tác giả người Canada Gene Lees. Trong tiếng Pháp, bài được Eddy Marnay đặt lời hoàn toàn khác hẳn thành nhạc phẩm Faits Pour S'aimer (tạm dịch Xứng đôi vừa lứa, hiểu theo nghĩa Đôi ta sinh ra là để yêu nhau) do Richard Anthony ghi âm lần đầu tiên vào năm 1963. Bài này sau đó được hàng loạt ca sĩ ghi âm lại, từ Ella Fitzgerald đến Frank Sinatra, từ Julie London cho tới George Michael, từng ghi âm lại bài này với Astrud Gilberto, vợ của tác giả João Gilberto.



Trên danh sách 100 tập nhạc của Brazil hay nhất mọi thời đại, album Hoài niệm đã qua (Chega de Saudade) được xếp vào hàng thứ tư, nhưng về mặt uy tín, tập nhạc này lại có tầm vóc quan trọng hàng đầu. Bởi vì album này đặt nền tảng chính thức cho dòng nhạc bossa nova, mà ảnh hưởng đã manh nha từ vài năm trước đó, tiêu biểu qua bài Bim-Bom của João Gilberto (ghi âm vào năm 1956) được giới chuyên gia xem như là bản bossa nova đầu tiên và bài Dans mon île của Henri Salvador (ghi âm năm 1957).

Qua việc hòa quyện điệu samba với cool jazz, các nhạc sĩ của Brazil đã giảm nhẹ cường điệu rực lửa sôi bỏng của bộ gõ nhịp trống, để rồi thổi vào trong làn điệu một luồng gió bềnh bồng thấp thoáng, mênh mông dịu dàng. Nhịp đệm của bossa nova là do tiếng đàn thùng, chậm rãi khoan thai, lưu luyến mỗi ý tứ, trầm mặc từng ca từ, vì trong bossa mỗi câu chữ không những tượng hình về mặt ý nghĩa, mà còn tượng thanh trong âm sắc.

Giai điệu có sâu lắng không phải là do giọng ca luyến láy, vì người diễn đạt thường hát một cách tự nhiên, ít dùng đến kỹ thuật rung giọng. Giai điệu trở nên sâu sắc nhờ độ dài của nhịp lệch, tiếng đàn của bossa nova nhấn nhịp lẽ thay vì chắc nhịp chẳn, rung độ ngân khoảng cách thành thần kỳ đảo phách.



Từ năm 1962 trở đi, hàng loạt ca khúc bossa nova (hiểu theo nghĩa trào lưu mới) lần lượt ra đời, trong đó có nhiều bản trở nên nổi tiếng trên thế giới như The Girl from Ipanema, từng đoạt giải Grammy. Hay là các bản Corcovado (Quiet nights of Quiet Stars), Outra Vez (Once Again), Insensatez (How Insensitive), Samba da Minha Terra (Samba of My Land).

Một số bài có chữ samba trong tựa nhưng thực chất vẫn là bossa, chẳng hạn như nhạc phẩm Hoài niệm sinh ra điệu samba (Saudade fez um Samba). Hầu hết các tác phẩm ăn khách đều do bộ ba Antonio Carlos (Tom) Jobim, João Gilberto và Vinicius de Moraes sáng tác.

Từ bản nhạc Hoài niệm đã qua (Chega de Saudade), cho tới Cung đàn lệch điệu (Desafinado), ta có thể dùng nghịch dụ để định nghĩa cho dòng nhạc này : bossa nova là một bản samba biết buồn. Khi hoan ca lễ hội chan chứa niềm vui, nhưng vẫn tiềm ẩn trào tuôn những nỗi sầu thầm buôn, khi ánh sáng ban mai chưa biết khoảnh khắc nhạt phai giữa chiều tàn nắng muộn.


Tuấn Thảo

Nguồn: http://www.viet.rfi.fr/van-hoa/20130802 ... do-ipanema
Hình ảnhChào bạn! Chúc bạn nhiều may mắn và sức khỏe để tham gia và đóng góp thêm bài viêt cho diễn đàn!
Hình đại diện của thành viên
Admin
Site Admin
 
Bài viết: 958
Ngày tham gia: Tháng hai 26, 2012, 12:38 am
Đến từ thành phố: HCM City
Điểm (Points): 12
Giới tính: Nam (Male)
Handphone: 0
Tagsminh ha, khieu vu, dance, dancesport, rumba, tango, chacha, valse, bebop, pasodoble

Re: Bossa Nova thầm buôn khi điệu Samba biết buồn

Gửi bàigửi bởi Admin » Tháng tám 14, 2013, 10:51 pm

Bài La Chanson D'orphée do Dalida hát chính version tiếng Pháp của bài Manha De Carnaval nổi tiếng này.



Bài này cũng được cố nhạc sĩ Phạm Duy dịch sang lời Việt có tựa là Bài ca ngợi tình yêu



Version Tiếng Mỹ là bài A Day in the Life of a Fool

Hình ảnhChào bạn! Chúc bạn nhiều may mắn và sức khỏe để tham gia và đóng góp thêm bài viêt cho diễn đàn!
Hình đại diện của thành viên
Admin
Site Admin
 
Bài viết: 958
Ngày tham gia: Tháng hai 26, 2012, 12:38 am
Đến từ thành phố: HCM City
Điểm (Points): 12
Giới tính: Nam (Male)
Handphone: 0
Tagsminh ha, khiêu vũ,dancesport,ballroom,latin,standard


Quay về ÂM NHẠC (Music)

Points: 0

cron