 |
Trước sự khủng hoảng của thị trường đĩa hát, ngành sản xuất âm nhạc tại Pháp đang có xu hướng chạy theo phong trào hát lại ‘‘nhạc xưa’’. Chữ xưa ở đây không có nghĩa xấu. Xấu hay chăng là ở trong cách tái tạo, thể hiện như thế nào để khoác áo mới cho những ca khúc vang bóng một thời, thịnh hành từ vài thập niên về trước. Trong trường hợp của Joe Dassin, thì các ca khúc của anh ăn khách vào giữa những năm 1970, tức cách đây hơn ba thập niên.
Hiện tuợng khai thác dòng ‘‘nhạc xưa’’ thật sự chẳng có gì mới. Patricia Kaas dành trọn một abum để tưởng niệm 50 năm ngày giỗ của Édith Piaf. Yannick Noah hát lại các ca khúc của Bob Marley. Daphné hát nhạc Barbara. Francis Cabrel chuyển dịch sang tiếng Pháp các nhạc phẩm nổi tiếng nhất của Bob Dylan trên tập nhạc Vise le Ciel. Còn Florent Pagny và Arielle Dombasle đều khai thác dòng nhạc La-Tinh.
Thế hệ ca sĩ trẻ thì dành đến hai album để ghi âm lại các bản nhạc của Jean Jacques Goldman. Mỗi album của Thế hệ Goldman đều được bán xâp xỉ một trịêu bản. Về phần mình, Hélène Ségara sau khi gặp thất bại với hai album trước là Mon pays, c’est la Terre phát hành vào năm 2008 và tập nhạc Parmi la Foule phát hành vào năm 2011, hy vọng chinh phục lại khán thính giả với tập nhạc Et si tu n’existais pas (Nếu vắng anh trên đời).
Dự án thực hiện một album tưởng niệm Joe Dassin dựa trên một ý tưởng chủ đạo : làm sống lại giọng ca của Joe Dassin qua những bài song ca ảo. Nhờ vào công nghệ âm thanh hiện đại, làng giải trí đã nhiều lần phối hợp giọng ca của một người còn sống với tiếng hát của một người đã khuất bóng. Nhưng đây là lần đầu tiên, nguyên một tập nhạc được dành trọn cho những bài song ca ảo. Từ đầu đến cuối, giọng ca huyễn hoặc thần chú thôi miên của Joe Dassin bao phủ lấp kín toàn bộ album.
Theo lời kể của Hélène Ségara, kế hoạch ghi âm các bài song ca ảo là do sáng kiến của Julien Dassin, con trai út của Joe Dassin. Tất cả các ca khúc ở đây đều được hoà âm phối khí lại, khi thì đậm đặc chất pop như trong bài Il était une fois Nous deux (Ngày xửa ngày xưa đôi ta), khi thì sử dụng bộ đàn dây réo rắc dập dìu như trên ca khúc Si Tu t’appelles Mélancolie (tạm dịch là Nỗi buồn mang tên em).
Khác lạ hơn nữa là khi các nhà hoà âm dùng các nhạc khí của các quốc gia ven miền Địa Trung Hải, thổi một luồng gió nóng vào ca từ, một chút âm hưởng của world music trong giai điệu, chẳng hạn như trong tình khúc L’Été Indien, tiết tấu không còn mang sắc thái của Mùa hè Bắc Mỹ mà lại đậm nét Mùa hạ Bắc Phi.
Dự án ghi âm một album gồm toàn là những bản song ca ảo kết hợp hai giọng ca Joe Dassin Hélène Ségara ban đầu là một sáng kiến khá hay, chủ yếu vì tại Pháp chưa có ai làm chuyện này. Thế nhưng do bị hạn chế ở nhiều mặt, cho nên công việc thực hiện không khỏi vướng phải một số khuyết điểm.
Đầu tiên hết là giọng ca Joe Dassin rất quen thuộc với công chúng Pháp, khó thể nào mà chỉnh sửa hay thay đổi cung bậc. Điều đó buộc Hélène Ségara đôi khi phải hát với giọng cao hơn so với những bài cô thường ca.
Cách phân đoạn ở một số bài cũng không hợp tình cho lắm, điều đó khiến cho người nghe đôi lúc có cảm tưởng là Hélène Ségara hát phụ họa theo Joe Dassin do cô sử dụng rất nhiều cách hát bè, chứ không thật sự có một sự đối đáp giữa thời nay với thời xưa, một sự đồng cảm chân tình giữa người còn sống với kẻ đã khuất.
Kế đến nữa là nỗ lực làm mới qua phần hoà âm phối khí lại các ca khúc cũng khống đồng đều cho lắm. Cách đây ba năm, nhân 30 năm ngày giỗ của Joe Dassin, nhiều dự án âm nhạc đã ra đời, trong đó có một vở ca nhạc kịch và một album phối hợp giọng ca của Joe Dassin với một dàn nhạc giao hưởng.
Tập nhạc của Hélène Ségara coi vậy đã ra đời hơi trễ, nếu được phát hành vào đúng thời điểm cách đây ba năm thì có lẽ thích hợp hơn. Ưu điểm của tập nhạc Et si tu n’existais pas (Nếu vắng anh trên đời) chính là làm sống lại giọng ca của Joe Dassin qua một lối hoà âm khác biệt thay vì hoàn toàn mới lạ. Công việc này không chỉ nằm ở trong việc ghi âm mà còn được thể hiện qua ảnh chụp và video clip.
Nổi danh trong làng nhạc nhẹ từ năm 1996, ban đầu nhờ vào vai diễn Esmeralda trong vở ca nhạc kịch Nhà thờ Đức Bà Paris (Notre Dame de Paris), rồi sau đó là nhờ vào bản song ca Vivo per Lei với danh ca tenor người Ý Andrea Bocelli, tính đến nay Hélène Ségara đã ghi âm 10 album. Giai đoạn thành công nhất của cô là vào đầu những năm 2000, phá kỷ lục số bán với tập nhạc Au Nom d'Une Femme (Nhân danh một người đàn bà).
Nhưng sau khi gặp thất bại với hai album gần đây, buộc cô phải thay đổi hợp đồng ghi âm với các hãng đĩa, Hélène Ségara hy vọng thành công trở lại lần này với nguyên một tập nhạc dành để tưởng niệm Joe Dassin. Về điểm này, dường như cô chỉ đạt có một nửa. Lượng đĩa bán ra thị trường hay được phát hành trực tuyến không nhanh chóng ồ ạt như mong đợi.
Khi hát lại dòng nhạc xưa, giới nghệ sĩ thường muốn thoát khỏi cái bóng của các bậc đàn anh. Tập nhạc Et si tu n’existais pas (Nếu vắng anh trên đời), thay vì làm nổi bật giọng ca của Hélène Ségara, lại phản tác dụng vì lôi cuốn ánh sáng về phía nam danh ca quá cố, cho dù đó không phải là chủ ý của nhóm thực hiện album. Kết quả là hoa thơm cỏ lạ ít khi nào mọc dưới bóng cây đại thụ.
Tuấn Thảo
